Za nami już wszystkie cztery etapy, na które podzielony był proces uruchamiania Pracowniczych Planów Kapitałowych u krajowych pracodawców. Pracownicy, którzy do PPK przystąpili, mają powody do zadowolenia. O tym oraz o najważniejszych wydarzeniach ze świata gospodarki i rynków finansowych piszemy w cokwartalnym komentarzu dedykowanym uczestnikom programów długoterminowego oszczędzania w PKO TFI.
Zanim przejdziemy do omówienia wyników subfunduszy, pragniemy zwrócić uwagę, że w przypadku Pracowniczych Planów Kapitałowych, wpływ na stan rachunku uczestnika (pracownika), mają nie tylko stopy zwrotu wypracowane przez Zarządzających funduszami, ale również wpłaty pracodawcy czy dopłaty z budżetu państwa- powitalna i roczne. Poniżej prezentujemy tak rozumiane korzyści, które odnieśli uczestnicy poszczególnych subfunduszy PPK na dzień 30.06.2021 na przykładzie osoby zarabiającej 5400,07 zł (średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w roku 2020), która rozpoczęła oszczędzanie w ramach PPK rok temu, tj. 30.06.2020. (Pozostałe założenia przyjęte do obliczeń opisujemy na końcu komentarza.
Tabela 1. „Koszty” oraz korzyści finansowe osiągnięte przez uczestników poszczególnych subfunduszy PKO Emerytura (przy założeniach wskazanych na końcu tekstu).
Subfundusz | "Koszt" uczestnika w okresie 30.06.2020 – 31.05.2021 | Stan rachunku na 30.06.2021 | Korzyści z uczestnictwa w PPK (kwotowo) | Korzyści z uczestnictwa w PPK (procentowo) |
PKO Emerytura 2025 | 1 461 zł | 2 636 zł | 1 175 zł | 80% |
PKO Emerytura 2030 | 1 461 zł | 2 742 zł | 1 281 zł | 88% |
PKO Emerytura 2035 | 1 461 zł | 2 856 zł | 1 395 zł | 95% |
PKO Emerytura 2040 | 1 461 zł | 2 863 zł | 1 402 zł | 96% |
PKO Emerytura 2045 | 1 461 zł | 2 967 zł | 1 506 zł | 103% |
PKO Emerytura 2050 | 1 461 zł | 2 963 zł | 1 502 zł | 103% |
PKO Emerytura 2055 | 1 461 zł | 2 924 zł | 1 462 zł | 100% |
PKO Emerytura 2060 | 1 461 zł | 2 965 zł | 1 504 zł | 103% |
Źródło: Obliczenia własne PKO TFI.
Na „koszt” pracownika składają się jego własne wpłaty oraz podatek dochodowy od wpłat pracodawcy, a korzyść z uczestnictwa w PPK (kwotowo), to różnica między stanem rachunku a tym właśnie kosztem. Szczegółowe rozbicie „kosztów” i „korzyści” przykładowego pracownika przedstawiamy na ilustracjach poniżej (na przykładzie PKO Emerytura 2025 i PKO Emerytura 2060).
Rysunek 1. „Koszty” poniesione przez uczestnika i stan jego rachunku na przykładzie subfunduszu PKO Emerytura 2025 (przy założeniach wskazanych na końcu tekstu).
Źródło: Obliczenia własne PKO TFI
Rysunek 2. „Koszty” poniesione przez uczestnika i stan jego rachunku na przykładzie subfunduszu PKO Emerytura 2060 (przy założeniach wskazanych na końcu tekstu).
Źródło: Obliczenia własne PKO TFI
Jak widać, korzyści finansowe uzyskane przez pracowników, którzy przystąpili do PPK są imponujące i trudno byłoby osiągnąć taki wynik bez „opakowania” w postaci PPK. W przypadku pracowników, którzy zrezygnowali z uczestnictwa w PPK, powyższe kwoty można traktować jako korzyści finansowe utracone w wyniku takiej decyzji.
Komentarz rynkowy i wyniki subfunduszy
Drugi kwartał bieżącego roku (podobnie jak i całe półrocze) był bardzo udany dla osób inwestujących w akcje, zwłaszcza... polskie. W skali kwartału WIG, czyli najobszerniejszy” indeks na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, zyskał aż 13,75%. Nieco słabiej, ale ciągle doskonale poradziły sobie indeksy agregujące spółki średniej wielkości (mWIG40 +10,65%) i małe (sWIG80 +10,93%).
Polskie indeksy wspierane były rosnącymi napływami pieniędzy do funduszy akcyjnych i mieszanych w wyniku wpłat dokonywanych ze strony klientów zniechęconych zerowym oprocentowaniem depozytów oraz słabszym okresem funduszy dłużnych (o tym w dalszej części tekstu). Mocny napęd stanowiły również banki, których giełdowe wyceny rosły m.in. za sprawą spodziewanego wzrostu stóp procentowych, co jest zajwiskiem korzystnym, dla tego sektora.
Polskiej giełdzie pomogła również jej relatywna „taniość” względem innych giełd. Innymi słowy mieliśmy (i ciągle mamy) sporo do nadrobienia vs inne rynki. Stąd w tym kwartale słabiej wypadły Stany Zjednoczone Ameryki (S&P 500 +8,17%), Europa Zachodnia (EuroStoxx50 +4,88%) oraz rynki wschodzące ogółem (MSCI Emerging Markets +5,05%).
Z perspektywy sektorowej zwycięzcą okazała się ponownie technologia (Nasdaq +11,18%) i to pomimo zauważalnego od momentu rozpoczęcia szczepień powrotu do łask spółek „starej gospodarki”, czyli sektora energetycznego, wydobywczego, konsumpcyjnego czy wspomnianego już finansowego. Świetne wyniki finansowe i nieunikniona postępująca cyfryzacja sprawiają, że ich wyceny, choć od dawna wydają się już bardzo wysokie, dalej rosną.
Nie bez znaczenia jest tu oczywiście ultrałogodna polityka pieniężną kluczowych banków centralnych na świecie, na czele z amerykańską Rezerwą Federalną (Fed). Niskie stopy procentowe wspierają rynek akcji ogółem, choćby poprzez zachęcanie posiadaczy oszczędności do przenoszenia ich z zerowo oprocentowanych depozytów na rynki akcji, które oferują znacznie większy potencjał zysku.
W efekcie na giełdy akcji płynie szeroki strumień świeżego pieniądza przekładając się na rosnące notowania. To z kolei przyciąga kolejnych inwestorów chcących uchronić swoje oszczędności przed rosnącą inflacją, która stała się szczególnie dotkliwa właśnie w minionym kwartale. Był to przede wszystkim efekt zbiegu dwóch czynników:
- odradzającego się bardzo dynamicznie popytu w odmrażanych gospodarkach oraz
- ograniczonej podaży wielu półproduktów i towarów (np. półprzewodników czy stali) w wyniku zmniejszonej w trakcie pandemii produkcji czy występujących wówczas zaburzeń w transporcie.
To, w połączeniu ze statystycznym efektem niskiej bazy, czyli stosunkowo niskich cen w najtrudniejszym dla gospodarki i konsumentów II kwartale 2020, sprawiło, że inflacja CPI w USA, która jeszcze w marcu wynosiła 2,6% r/r, w kwietniu wzrosła do 4,2% r/r, a w maju osiągnęła aż 5%, czyli poziom widziany ostatni raz w sierpniu 2008 roku (w Polsce odczyty wynosiły odpowiednio 3,2%, 4,3%, 4,7% oraz najnowszy 4,4% w czerwcu).
To właśnie obawy przed rozpędzającą się inflacją, a wraz z nią rosnącym prawdopodobieństwem podwyżek stóp procentowych lub zaostrzania polityki pieniężnej innymi narzędziami doprowadziły do wzrostu rentowności obligacji na głównych rynkach światowych i w Polsce. Wzrost rentowności w przypadku obligacji nowo wyemitowanych oznacza wzrost ich oprocentowania, natomiast w przypadku obligacji będących już w obrocie spadek ich cen. Więcej o tym mechanizmie pisaliśmy w komentarzach: „Sytuacja na rynku obligacji a wycena PKO Obligacji Długoterminowych” (9 czerwca 2021) oraz „Pułapka historycznych stóp zwrotu” (26 lutego 2021). W efekcie, w przeciwieństwie do funduszy akcyjnych i tych z dużym udziałem akcji, drugi kwartał przyniósł słabsze wyniki funduszy obligacji.
Tym niemniej, w naszej opinii, najtrudniejszy czas fundusze obligacyjne mają prawdopodobnie za sobą, co nie zmienia faktu, że bez choćby minimalnego udziału akcji w portfelu inwestycyjnym ciężko będzie w najbliższym czasie wygrać z inflacją. Potwierdzają to stopy zwrotu wypracowane przez poszczególne grupy subfunduszy nie tylko w ostatnim kwartale, ale i w okresach znacznie dłuższych, gdzie przewaga subfunduszy akcyjnych jest bardzo wyraźna.
Tabela 2. Stopy zwrotu subfunduszy PKO Emerytura, JU kat. A
PKO Emerytura | 3 miesiące ↓ | 1 rok | 3 lata | 5 lat |
PKO Emerytura 2045 | 8,35% | 26,72% | - | - |
PKO Emerytura 2050 | 8,24% | 26,55% | - | - |
PKO Emerytura 2055 | 8,23% | 26,46% | - | - |
PKO Emerytura 2060 | 8,13% | 25,94% | - | - |
PKO Emerytura 2035 | 6,40% | 20,48% | - | - |
PKO Emerytura 2040 | 6,38% | 20,55% | - | - |
PKO Emerytura 2030 | 4,21% | 13,67% | - | - |
PKO Emerytura 2025 | 2,08% | 7,91% | - | - |
Źródło: PKO TFI
Tabela 3. Stopy zwrotu subfunduszy PKO Zabezpieczenia Emerytalnego, JU kat. E
PKO Zabezpieczenia Emerytalnego | 3 miesiące ↓ | 1 rok | 3 lata | 5 lat |
PKO Zabezpieczenia Emerytalnego 2060 | 9,48% | 30,75% | 23,21% | 50,45% |
PKO Zabezpieczenia Emerytalnego 2050 | 6,50% | 21,05% | 21,22% | 48,64% |
PKO Zabezpieczenia Emerytalnego 2040 | 4,07% | 14,08% | 17,92% | 34,19% |
PKO Zabezpieczenia Emerytalnego 2030 | 1,12% | 4,87% | 13,98% | 25,92% |
PKO Zabezpieczenia Emerytalnego 2020 | -0,47% | -0,08% | 6,38% | 12,74% |
Źródło: PKO TFI
Tabela 4. Stopy zwrotu subfunduszy PKO Parasolowy, JU kat. E
PKO Parasolowy – subfundusze akcji | 3 miesiące ↓ | 1 rok | 3 lata | 5 lat |
PKO Akcji Rynku Polskiego | 13,72% | 29,95% | 1,08% | 15,05% |
PKO Akcji Plus | 12,97% | 31,33% | 13,72% | 44,96% |
PKO Akcji Małych i Średnich Spółek | 10,73% | 35,28% | 28,57% | 63,83% |
PKO Dóbr Luksusowych Globalny | 8,69% | 61,91% | 46,78% | 123,74% |
PKO Akcji Nowa Europa | 7,93% | 25,77% | 17,21% | 34,80% |
PKO Akcji Rynku Amerykańskiego | 7,78% | 36,95% | 49,14% | 68,96% |
PKO Technologii i Innowacji Globalny | 6,88% | 32,00% | 57,20% | 156,30% |
PKO Surowców Globalny | 6,34% | 42,32% | 69,46% | 106,64% |
PKO Medycyny i Demografii Globalny | 4,95% | 21,81% | 29,29% | - |
PKO Akcji Rynku Europejskiego | 4,61% | 25,60% | 28,96% | 50,43% |
PKO Ekologii i Odpowiedzialności Społecznej Globalny | 4,44% | 29,17% | - | - |
PKO Akcji Rynku Złota | 4,33% | -8,11% | 65,61% | 25,06% |
PKO Akcji Rynków Wschodzących | 4,23% | 38,40% | 23,49% | 35,99% |
PKO Infrastruktury i Budownictwa Globalny | 3,54% | 37,11% | 26,98% | 47,37% |
PKO Akcji Dywidendowych Globalny | 2,53% | 26,71% | 21,00% | 38,42% |
PKO Akcji Rynku Japońskiego | -0,99% | 26,10% | 19,95% | 44,63% |
PKO Parasolowy – subfundusze mieszane | 3 miesiące ↓ | 1 rok | 3 lata | 5 lat |
PKO Zrównoważony | 7,22% | 18,38% | 12,41% | 34,40% |
PKO Strategicznej Alokacji | 5,84% | 14,99% | 4,64% | 13,94% |
PKO Stabilnego Wzrostu | 4,49% | 11,79% | 10,12% | 24,37% |
PKO Parasolowy - subfundusze dłużne | 3 miesiące ↓ | 1 rok | 3 lata | 5 lat |
PKO Obligacji Globalny | 0,76% | 2,10% |
|
|
PKO Obligacji Skarbowych | -0,34% | 0,86% | 1,23% | 5,62% |
PKO Papierów Dłużnych Plus | -0,44% | 0,39% | 4,77% | 10,42% |
PKO Obligacji Długoterminowych | -0,87% | 0,17% | 6,74% | 13,28% |
PKO Obligacji Rynku Polskiego | -1,49% | -2,43% | - | - |
PKO Papierów Dłużnych USD | -5,19% | -4,15% | 10,13% | 4,18% |
Źródło: PKO TFI
Bez akcji nie ma kołaczy
W krótszych okresach na rynkach akcji mogą (i z pewnością będą!) występować spadki, jednakże patrząc wstecz na zachowanie rynków akcji na przestrzeni ostatnich kilkunastu lub kilkudziesięciu lat, w naszej opinii mało roztropnie byłoby nie korzystać z ich potencjału. Dobrym miernikiem w tym zakresie może być średnioroczna stopa zwrotu indeksu MSCI All Countries World Index (USD) obejmującego 85% światowego akcyjnego spektrum inwestycyjnego, która od momentu startu jego obliczania tj. 31 grudnia 1987, wynosi ponad 8%.
Historycznie rzecz biorąc, uczestnicy programów długoterminowych, takich jak PPK, inwestując w subfundusze akcji lub mieszane z dużym udziałem akcji, są w komfortowej sytuacji, ponieważ nie muszą stresować się słabszymi okresami na giełdach, zwłaszcza jeśli korzystają z funduszy cyklu życia, takich jak PKO Emerytura (PPK), w których udział akcji maleje z biegiem czasu, tak aby zminimalizować ewentualne negatywne skutki rynkowych perturbacji w „przededniu” rozpoczęcia korzystania ze zgromadzonych środków.
Wszystkim klientom, którzy mimo wszystko ciągle obawiają się akcji, polecamy lekturę komentarzy „Jeśli nie depozyt, to co?” (5 maja 2021) oraz „Jak pogodzić ogień z wodą?” (25 marca 2021), gdzie na przykładach historycznych pokazujemy wartość choćby niewielkiej domieszki akcji w portfelu inwestycyjnym. Bo tak jak bardzo ważne w inwestowaniu jest unikanie ryzyka większego niż jesteśmy w stanie psychicznie i finansowo udźwignąć, tak samo ważne jest, aby nie podejmować ryzyka mniejszego niż możemy, po to, żeby nasze pieniądze pracowały w sposób optymalny i nie traciły czasu na zbyt konserwatywnych inwestycjach.
Samodzielne stworzenie efektywnego, odpowiedniego dla nas portfela inwestycyjnego i dbanie o jego modyfikacje wraz z czasem wymaga wiedzy i niemało szczęścia. Dlatego zawsze polecamy fundusze cyklu życia (zdefiniowanej daty), które nie wymagają od inwestora ani jednego ani drugiego. A dodatkowo pozwalają przeznaczyć czas potrzebny na analizy rynkowe i dokonywanie transakcji na inne przyjemności czy odpoczynek. Właściwości tych subfunduszy są szczególnie cenne obecnie, kiedy kluczowe dla zachowania różnych klas aktywów (akcji, obligacji, surowców) są trudno przewidywalne czynniki, takie jak powstrzymanie albo dalszy rozwój pandemii Covid-19 czy decyzje banków centralnych na świecie.
Wszystkich Państwa zainteresowanych bieżącą sytuacją na rynkach finansowych zapraszamy do lektury naszych komentarzy publikowanych na www.pkotfi.pl/komentarze-rynkowe, w których przynajmniej raz w tygodniu, przedstawiamy najważniejsze wydarzenia z gospodarek i rynków finansowych. Komentarze, bieżące wyceny i wiele innych cennych materiałów i informacji można otrzymywać od nas bezpośrednio na skrzynkę mailową zapisując się na newsletter pod adresem https://www.pkotfi.pl/newsletter/.
*Założenia przyjęte do wyliczenia wartości wskazanych w Tabeli 1 oraz na Rysunkach 1 i 2:
- do obliczeń przyjęto średnie miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w 2020, tj. 5400,07 zł;
- pierwszej wpłaty na rachunek PPK dokonano 30.06.2020, kolejnych wpłat dokonywano w ostatnie dni robocze kolejnych miesięcy kalendarzowych, ostatniej dokonano 31.05.2020, w sumie dokonano 12 wpłat;
- jednostki subfunduszy nabywane są po wycenie z dnia wpłaty;
- dopłata powitalna w wysokości 250 zł. zasiliła rachunek PPK 31.10.2020;
- wpłaty pracownika: 2% wynagrodzenia miesięcznego tj. 108 zł;
- wpłaty pracodawcy: 1,5% wynagrodzenia miesięcznego, tj. 81 zł;
- stawka PIT pracownika: 17%.